حقوق بشر دوستانه در اسلام

حقوق بشردوستانه بین المللی یکی از مهم‌ترین شاخه‏‌‌های دانش گسترده حقوق است که کوشش دارد تا اگر به رغم تلاش‏‌‌های پیشگیرانه، مخاصمه مسلحانه‌ای آغاز شد، آن را هر چه محدودتر سازد، از آثار مخربش بکاهد و تابع مقررات کند.
تبیین دیدگاه‏‌‌های ادیان، به ویژه اسلام به عنوان یکی از مهم‌ترین ادیان جهان معاصر، که متاسفانه گاه حتی از سوی پیروانش مورد کج فهمی و سو تفسیر قرار گرفته است، اهمیت ویژه‌ای دارد.
حقوق بشردوستانه بین المللی یکی از مهم‌ترین شاخه‏‌‌های دانش گسترده حقوق است که کوشش دارد اگر به رغم تلاش‏‌‌های پیشگیرانه، مخاصمه مسلحانه‌ای آغاز شد، آن را هر چه محدودتر سازد، از آثار مخربش بکاهد و تابع مقررات کند.
این مقاله قصد دارد موارد ذیل را بررسی نماید:هرچند رویکرد کلی جامعه بشری بویژه در سال‌های پس از جنگ جهانی اول،همواره‌ محدودسازی توسل به جنگ در روابط بین الملل بوده است لیکن حقیقت زنده و موجود در این عرصه، ادامه استفاده از عنصر زور در کنش‌ها و واکنش‌های روابط بین المللی است و همین امر سبب شده است‌ تا نویسندگان و محققان حقوق بین الملل همچنان به اهمیت حقوق جنگ و لزوم تدوین و توسعه آن‌ همت گمارند.
حقوق بشردوستانه، از ابتدا شامل قواعدی بوده است که هدف آن، حمایت از جان افراد و اموال در درگیری‌های مسلحانه است( تاریخچه ). این حقوق، به‌‌لحاظ مبانی نظری و مصداق‌‌های عملی، در نظریه رایج غربی با نظریه اسلامی دارای تفاوت‌‌هایی است که کالبدشکافی نشده‌‌اند( پیشینه ). بنابراین، مرزهای هویتی و پایه‌‌های بنیادی قوانین حقوق بشردوستانه، همچنان در جوامع غربی و اسلامی مبهم باقی مانده است( مسیله ). لذا این پرسش مطرح است که مبانی نظری حقوق بشردوستانه در اسلام چیست؟ و چگونه نظریه اسلامی حقوق بشردوستانه می‌‌تواند بر صلح بین‌‌المللی تاثیرگذار باشد ؟( سیوال) گمان ما بر این است که حقوق بشردوستانه اسلامی، برخلاف نوع غربی آن، دو پایه حمایتی در اسلام دارد: یکی کرامت ذاتی، و دیگری کرامت ارزشی انسان( فرضیه ). نویسنده با کاربست شیوه تبیینی- تحلیلی( روش )، درصدد پاسخ‌‌گویی به سیوال مقاله است( هدف ).

نظریه اسلامی حقوق بشردوستانه، پیشرفته‌‌تر، مستحکم‌‌تر، دقیق‌‌تر و درعین‌‌حال بسیار قدیمی‌‌تر از نظریه‌‌های غربی است و در آیات قرآن کریم، سنت و کتب فقهی و حدیثی، مباحث حقوق بشردوستانه بین‌‌المللی به‌‌وضوح دیده می‌‌شوند.
همچنین در اسلام، صلح بر جنگ اولویت دارد( یافته) .جنگ پدیده‌ای است با قدمتی به درازای تمدن بشری و از بدو تشکیل جوامع انسانی تا کنون با بشر همراه بوده است؛ اما با دیدگاه‌ها و اهداف متفاوت نسبت به این پدیده در میان اقوام، ادیان و مکاتب گوناگون.
نوع بشر همواره براساس ندای فطرت خویش کاهش خشونت در جنگ‌ها را خواستار بوده است و نگرش کنونی به حقوق بشردوستانه پاسخی است به این ندای برآمده از فطرت بشری.

منبع : مقاله حقوق بشر دوستانه در اسلام
[ بازدید : 77 ] [ امتیاز : 3 ] [ نظر شما : ]